Bakterie w wodzie

Bakterie w wodzie

Parametry mikrobiologiczne – w odniesieniu do jakości wody są to parametry o podstawowym znaczeniu, ponieważ mogą wywoływać choroby i wpływać negatywnie na zdrowie. Występowanie w wodzie mikroorganizmów takich jak E.coli lub Enterokoki, które bytują zwykle w odchodach ludzi i zwierząt stałocieplnych, wskazuje na zanieczyszczenia typu kałowego. Stanowią one wskaźnik zanieczyszczenia mikrobiologicznego wody i ich obecność w wodzie wiąże się z koniecznością podjęcia natychmiastowych działań naprawczych.

Bakterie Escherichia coli  (pałeczka okrężnicy) należą do rodziny bakterii Enterobacteriaceae. Są to ruchliwe, urzęsione gram-ujemne pałeczki o wymiarach 0,5-3,0 µ. Bakterie te żyją w jelicie grubym człowieka jak również w przewodzie pokarmowym ciepłokrwistych zwierząt, a ich liczebność w świeżych fekaliach może wynosić nawet 109 komórek na gram. W grupie bakterii coli wyróżniamy dwa podstawowe typy bakterii: typ kałowy Escherichia coli i typ ziemny Aerobacter aerogenes.

Escherichia coli należy do „grupy coli” podobnie jak Citrobacter, Enterobacter i Klebsiella oraz pozostałe 40 rodzajów gromady Proteobacteriae. Miano bakterii grupy coli jest to liczba kolonii bakterii grupy coli w 100 ml badanej wody. Zgodnie z aktualnie obowiązującym rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. 2017 poz. 2294), według załącznika nr 1, bakterie Escherichia coli, grupy coli oraz Enterokoki kałowe nie mogą występować w wodzie pitnej.

W celu wykluczenia potencjalnego ryzyka narażenia zdrowia odbiorców i natychmiastowej eliminacji skażenia wody należy:

  • poinformować odbiorców o zakazie spożywania wody pitnej,
  • ustalić źródło skażenia poprzez wykonanie badań wody pochodzącej z:
  • każdej studni odrębnie
  • punktów stacji uzdatniania (pobór przed filtrami, po filtrach, po zbiorniku wody uzdatnionej),
  • newralgicznych punktów węzłowych sieci
  • punktu czerpalnego u odbiorcy gdzie zostało wykryte skażenie
  • Niezwłocznie po dokonaniu poboru próbek a przed uzyskaniem wyników badań (wyniki będą dostępne dopiero najwcześniej po 72 godzinach) należy włączyć systemy dezynfekcji na stacji uzdatniania wody tj. lampy UV (instalacja dobrowolna) i system dezynfekcji chemicznej (instalacja obligatoryjna) jak np. dozowanie podchlorynu sodu, dwutlenku chloru lub chloru gazowego.

Po otrzymaniu pozytywnych wyników badań mikrobiologicznych wody w ustalonych wcześniej punktach kontrolnych, zalecane jest utrzymanie dalszej dezynfekcji chemicznej pamiętając o tym, że utrzymanie właściwej jakości wody nie polega na kompromisie pomiędzy czystością mikrobiologiczną a chemiczną wody, tzn. ważniejsza jest eliminacja niebezpiecznych bakterii aniżeli pogorszone tylko chwilowo walory smakowe wody spowodowane obecnością dezynfektantów chemicznych, które to bardzo szybko są rozkładane i zanikają, a akceptowalny przez konsumenta smak, zapach mętność i barwa wody powraca.

bakterie coli w wodzie pitnej - pobierz pdf.

Rodzina Legionellaceae zawiera ponad 50 gatunków i 70 serotypów bakterii, jednakże najbardziej rozpowszechniona to Legionella Pneumophila (Legionella). Bakteria ta żyje w naturalnych i sztucznych zbiornikach wodnych i z niezwykłą łatwością kolonizuje sieć wodociągową, wieże chłodnicze, urządzenia rozpylające wodę, instalacje kąpielowe oraz klimatyzacji. Legionelli sprzyja obecność bakterii wapiennych, magnezowych oraz żelazistych dość rozpowszechnionych w układach filtracji i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Bakteria ta wchodzi w skład tzw. biofilmu bakteryjnego, dlatego rozwojowi bakterii sprzyjają zastoje ciepłej wody np. w instalacjach wodociągowych, ślepych odcinkach rur, w podgrzewaczach, zasobnikach (w szczególności na wewnętrznych ścianach pod osadami związków żelaza lub wapnia “kamienia kotłowego”).

Zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. 2017 poz. 2294) woda jest zdatna do użycia, jeżeli jest wolna od mikroorganizmów chorobotwórczych i pasożytów w liczbie stanowiącej potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, wszelkich substancji w stężeniach stanowiących potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego oraz nie wykazuje agresywnych właściwości korozyjnych i spełnia wymagania:

  • mikrobiologiczne określone w części A załącznika nr 1 do rozporządzenia;
  • chemiczne określone w części B załącznika nr 1 do rozporządzenia.

Ciepła woda użytkowa powinna, oprócz wymagań określonych w części A i B załącznika nr 1, spełniać wymagania określone w części A załącznika nr 5 do rozporządzenia.

Zgodnie z wymaganiami mikrobiologicznymi określonymi w ww. załączniku Legionella może występować w wodzie w ilości poniżej 100 jtk./100 ml wody poddanej badaniu.

Systematyczne badania na obecność Legionelli powinny wykonywać:

  • przedsiębiorstwa podmiotu wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne,
  • budynki zamieszkania zbiorowego np. domy pomocy społecznej, domy dziecka,
  • budynki użyteczności publicznej, w których w trakcie ich użytkowania wytwarzany jest aerozol wodno-powietrzny np. szkoły umożliwiające uczniom skorzystanie z pryszniców po lekcjach wf czy organizujące w okresie wakacyjnym kolonie, obozy sportowe itp.

Legionella w wodzie pitnej - pobierz pdf.